Blog

Struktura umowy ADR 

Umowa ADR składa się z dwóch głównych części: umowy właściwej oraz załączników A i B. Umowa właściwa określa stosunki prawne między uczestniczącymi państwami, natomiast załączniki regulują warunki przewozu poszczególnych materiałów niebezpiecznych. 

Załącznik A zawiera przepisy dotyczące klasyfikacji, pakowania, oznakowania i etykietowania towarów niebezpiecznych. 

Załącznik B dotyczy warunków technicznych, które muszą spełniać pojazdy przewożące te towary oraz wymagań dotyczących załogi i ich szkolenia. 

Klasa 1 Materiały i przedmioty wybuchowe 

Klasa ADR 1 obejmuje materiały wybuchowe oraz przedmioty, które je zawierają. Te materiały są podzielone na dwie główne kategorie. Pierwsza z nich to materiały wybuchowe w postaci stałej, ciekłej lub mieszaniny, które w określonych warunkach mogą wywołać wybuch, generując przy tym gazy zanieczyszczające środowisko. Druga kategoria to materiały pirotechniczne lub ich mieszaniny, zaprojektowane w celu uzyskania efektów świetlnych, dźwiękowych, cieplnych, produkcji gazu lub dymu, bądź ich kombinacji, w wyniku reakcji chemicznej. Te kategorie mają na celu dokładne określenie i zarządzanie zagrożeniami związanymi z transportem materiałów wybuchowych, aby zapewnić maksymalne bezpieczeństwo. 

Klasa 2 Gazy 

Obejmują szeroką gamę gazów, zarówno w czystej postaci, jak i w mieszaninach z innymi gazami lub materiałami. Dotyczy to również przedmiotów zawierających substancje niebezpieczne zgodnie z klasyfikacją ADR. W tej klasie można wyróżnić różne typy gazów, takie jak: gazy duszące (A), utleniające (O), palne (F), trujące (T), trujące i palne (TF), trujące i żrące (TC), trujące i utleniające (TO), trujące, palne i żrące (TFC), oraz trujące, utleniające i żrące (TOC). Klasyfikacja ta ma na celu precyzyjne określenie charakterystyki gazów i związanych z nimi zagrożeń, co jest kluczowe dla zapewnienia bezpiecznego transportu tych materiałów. 

Klasa 3 Materiały ciekłe zapalne 

Klasa ADR 3 obejmuje ciecze, które, mimo że nie są wybuchowe, mają zdolność do łatwego zapalenia się lub wspierania pożaru innych materiałów. Ciecze te charakteryzują się prężnością par nie przekraczającą 300 kPa i nie są w stanie gazowym w temperaturze 20°C. Dodatkowo, ich temperatura zapłonu nie jest wyższa niż 61°C. W tej klasie mogą się również znaleźć materiały, które muszą być podgrzewane przed transportem, a także materiały wybuchowe ciekłe, które zostały odczulone, rozpuszczone lub zawieszone w innych cieczach. 

Klasa 4.1 Materiały stałe zapalne, materiały samoreaktywne, materiały wybuchowe stałe, odczulone  

Materiały zapalne stałe z klasy 4.1 palą się łatwiej niż standardowe materiały palne i generują intensywne ciepło. W tej klasie znajdują się m.in. odczulone materiały wybuchowe, takie jak zwilżony trinitrotoluen (TNT). Ponadto, klasa ta obejmuje materiały samoreaktywne, które mogą ulec rozkładowi chemicznemu w specyficznych warunkach, prowadząc do wybuchów, intensywnego spalania lub emisji toksycznych gazów i oparów. Materiały te wymagają szczególnej ostrożności podczas transportu ze względu na swoje właściwości zapalne i potencjalne zagrożenia chemiczne. 

Klasa 4.2 Materiały samozapalne 

Klasa 4.2 obejmuje materiały, które w postaci stałej lub ciekłej mogą samoczynnie zapalić się w kontakcie z tlenem. Aby zapobiec samozapłonowi, te materiały muszą być przechowywane w hermetycznych opakowaniach. Ciecze natomiast powinny być trzymane pod osłoną gazu obojętnego lub płynnego, co minimalizuje ryzyko zapłonu.  

Klasa 4.3 Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne 

Materiały klasy 4.3 reagują z wodą, zarówno w postaci cieczy, jak i pary, wydzielając palne gazy. Ciepło powstające podczas tej reakcji może prowadzić do zapłonu. Aby zapobiec kontaktowi z wilgocią lub parą wodną, materiały te muszą być przechowywane w wodoszczelnych, hermetycznie zamkniętych pojemnikach. 

Klasa 5.1 Materiały utleniające 

Materiały z klasy 5.1 działają jako utleniacze, co oznacza, że mogą wspierać spalanie innych materiałów w swoim otoczeniu. Choć same niekoniecznie są palne, ich obecność może znacząco zwiększyć intensywność pożaru. 

Klasa 5.2 Nadtlenki organiczne 

Klasa 5.2 obejmuje nadtlenki organiczne, które mogą być sklasyfikowane jako materiały bez temperatury kontrolowanej lub z temperaturą kontrolowaną. Rozkład tych substancji może być wywołany przez ciepło, zanieczyszczenia (takie jak kwasy, związki metali ciężkich, aminy), tarcie lub uderzenie. Szybkość rozkładu nadtlenków organicznych wzrasta wraz z temperaturą i zależy od ich składu chemicznego. Podczas rozkładu mogą wydzielać się szkodliwe lub łatwopalne gazy i opary, co wymaga szczególnej ostrożności podczas ich transportu i przechowywania. 

Klasa 6.1 Materiały trujące 

Obejmują substancje toksyczne dla organizmów żywych, w tym ludzi, zwierząt i roślin. Te materiały mogą powodować poważne uszczerbki na zdrowiu lub prowadzić do śmierci w wyniku wdychania, przenikania przez skórę lub połknięcia. Ze względu na wysokie ryzyko, jakie niosą, wymagają szczególnej ostrożności podczas transportu. 

Klasa 6.2 Materiały zakaźne 

Materiały klasy 6.2 to substancje znane jako zakaźne lub takie, które mogą zawierać patogeny stanowiące zagrożenie dla zdrowia ludzkiego. Patogeny te, w tym bakterie, wirusy, riketsje, pasożyty i grzyby, mogą powodować choroby zakaźne u ludzi lub zwierząt. Klasyfikacja ADR uwzględnia te materiały ze względu na ich potencjalne niebezpieczeństwo i wymaga odpowiednich środków bezpieczeństwa podczas transportu, aby zapobiec rozprzestrzenianiu się chorób. 

Klasa 7 Materiały promieniotwórcze 

Materiały promieniotwórcze, klasyfikowane jako Klasa 7, obejmują przesyłki zawierające substancje emitujące promieniowanie. Na podstawie Wskaźnika Transportowego (TI) i poziomu promieniowania materiały te są klasyfikowane do jednej z kategorii: I BIAŁA, II ŻÓŁTA, III ŻÓŁTA, lub IV ŻÓŁTA. Każda kategoria wskazuje na różny poziom zagrożenia i wymagań dotyczących transportu. 

Klasa 8 Materiały żrące 

Klasa 8 obejmuje materiały i przedmioty zawierające substancje, które mogą powodować uszkodzenia tkanki nabłonkowej skóry lub błon śluzowych. W przypadku wycieku, materiały te mogą również uszkodzić lub zniszczyć inne towary oraz środki transportu. Ponadto, niektóre z tych materiałów mogą wydzielać żrące pary lub mgły w naturalnej wilgotności powietrza, co stanowi dodatkowe zagrożenie. 

Klasa 9 Różne materiały i przedmioty niebezpieczne 

Różne materiały i przedmioty, które generują potencjalne zagrożenia podczas transportu, ale nie są uwzględnione w innych klasach materiałów niebezpiecznych ADR. Ta klasa jest bardzo zróżnicowana i zawiera materiały o specyficznych właściwościach, które mogą stanowić zagrożenie w różnych sytuacjach transportowych. 

Dokładne oznakowanie klasy, do której należy dany towar niebezpieczny, jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa podczas transportu. Klasyfikacja ta ułatwia informowanie osób trzecich o potencjalnych zagrożeniach związanych z danym materiałem, co jest niezbędne dla skutecznego zarządzania ryzykiem.

Kierowanie pojazdem przewożącym towary niebezpieczne wymaga specjalistycznych kwalifikacji. Kierowca musi posiadać ważne zaświadczenie ADR, które można uzyskać po ukończeniu odpowiedniego kursu. Aby otrzymać zaświadczenie ADR, kierowca musi spełniać następujące warunki: 

Wiek:

Musi mieć ukończone 21 lat (z wyjątkiem kierowców pojazdów Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej). 

Spełnienie wymagań prawnych:

Musi spełniać wszystkie wymagania określone w przepisach prawa o ruchu drogowym i o transporcie drogowym. 

Ukończenie kursu ADR:

Musi ukończyć początkowy kurs ADR, jeśli ubiega się o zaświadczenie po raz pierwszy lub kurs doskonalący, jeśli chce przedłużyć ważność zaświadczenia. 

Pozytywny wynik egzaminu:

Musi zdać egzamin kończący kurs ADR początkowy albo doskonalący z wynikiem pozytywnym. 

Posiadanie odpowiednich kwalifikacji oraz wyposażenia przez kierowców i pojazdy zapewnia bezpieczny transport towarów niebezpiecznych, zgodny z międzynarodowymi standardami umowy ADR.